u

 

Literę "u" na pewno napiszemy w wyrazach polskiego pochodzenia: np. artykuł, długo, gruntowy, lektura, płukać, pukać, reguła, śruba, tłumić;

w wyrazach zakończonych np.

-un - zwiastun, opiekun,

-ulec - hamulec, budulec,

-uch - leniuch, dzieciuch,

-uchna - matuchna, córuchna,

-unek - pakunek, wizerunek,

-utki - malutki, skromniutki,

-us - dzikus, lizus,

-uszek - dzbanuszek, garnuszek, puszek

-uś - dzidziuś, matuś, tatuś;

 

 

w czasownikach czasu teraźniejszego zakończonych na -uję, -ujesz, -uje, np.

promuję, promujesz, promuje,

gotuję, gotujesz, gotuje,

proponuję, proponujesz, proponuje;

 

 

w różnych formach czasowników typu kuć, snuć, psuć, np.

kuję, kujmy, kujcie,

snuję, snujesz, snujcie, snuj,

psujesz, psujcie, psuj;

 

 

w wyrazach:

zasuwka (od zasuwać), skuwka (od skuwać), okuwka (od okuwać), zakuwka (od zakuwać).

 

Zawsze na końcu wyrazu piszemy u.

 

ó

Literę ó piszemy:

- gdy wymienia się na o, a lub e, np.

rów- rowy

dół- doły

wór-wory

słój- słoje

zawód - zawody,

stój - stoję,

móc - mogę,

dróżka - droga,

pióro - pierze,

brzózka - brzezina,

siódma - siedem,

przyjaciółka - przyjaciel,

wrócić - wracać,

skrócić - skracać,

mówić - mawiać;

 

- w cząstce -ów, -ówna, -ówka występującej jako końcówka 

bloków, projektów, operatorów, zeszytów, stołów,

Sokołów, Tarnów, Kraków,

Rodziewiczówna, Iłłakowiczówna,

kreskówka, kartkówka, stołówka;

 

- w niektórych wyrazach na początku:

ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówdzie;

 

- w  wyrazach, w których była zachowana historyczna pisownia zwiazana z  dawną wymową, np.

chór, córka, czółno, góra, jaskółka, kłótnia, król, mózg, krótki, ogórek, stróż, źródło, wiewiórka, przepiórka, tchórz, żółw, żółty, późno.

 

 ó nie występuje nigdy na końcu wyrazu.