"Rz" piszemy:

- gdy wymienia się rz - r, np.

marzec - marca,

na górze - góra

na dworze - dwór;

 

- w zakończeniach rzeczowników rodzaju męskiego -arz, -erz, -mierz, -mistrz, np.

fałszerz, harcerz, pasterz, kołnierz, rycerz,

bajarz, blacharz, pisarz, ślusarz, tokarz,

kątomierz, ciśnieniomierz, Kazimierz, Włodzimierz,

zegarmistrz, ogniomistrz;

 

- po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w, np.

przemoc, wyprzedaż, przekonanie, brzmienie, brzydota, zatrzymać, trzeba, drzwi, zedrzeć, krzak, zakrzepnąć, grzmot, grząski, chrzest, odchrząknąć, zajrzeć, dojrzały, wrzawa, wrzątek;

 

Do wyjątków należą:

a) wyrazy: kształt, kształcić, kształtny, wykształcenie, bukszpan, Oksza, kszyk (ptak), pszczoła, pszenica, Pszczyna, Pszoniak, wszystko, wszędzie, zawsze,

 

Literę "ż" piszemy:

- gdy wymienia się na g, dz, h, z, ź, s, np.

trwożnie - trwoga,

pieniążek - pieniądz,

grożę - groza,

obrażać - obraźliwy,

drużyna - druh,

- gdy występuje ona po literach r, l, ł:

drżenie, rżeć, ulżyć, łże;

- w partykule zakończonej na -że, -ż, np.

tenże, bądźże, stańże, weźże, jakże, cóż, któż, czyż, gdyż, jakiż;

 

- w wyrazach zapożyczonych po literze n, np.

aranżować, branża, oranżada, rewanż;

 

- w wielu wyrazach rodzimych zawierających historyczną głoskę ż oraz w wielu wyrazach zapożyczonych, np.

mżawka, gżegżółka, piegża, żal, żart, żniwo, życzenie, żywot, żółty, żegluga, żyrować, żakiet, żorżeta.

 

W wyrazach typu dżem, dżuma, dżentelmen, dżdżysty, dżoker litera ż jest częścią dwuznaku dż, a nie literą oznaczającą samodzielną głoskę

 

 

Z INTERNETU